Öğrenme aşamasında dikkat ve konsantrasyon neden önemli?
Dikkat başarının ön koşuludur. Dikkatlerini kontrol edebilen kişiler daha kısa zamanda daha çok konuda etkili öğrenme yaşadıkları gibi problemleri de kısa sürede çözebilirler. İstedikleri konuya konsantre olabilen dilek ve isteklerini kolaylıkla tanımlayabilir onları ulaşılabilir hedefe çevirip sonunda gerçekleştirebilirler. Bu noktada önemli olan kararlılık, hayaller ve gerçekler arasında denge ve zihin gücünden yararlanmaktır.
DİKKATİN DAĞILMASI
Dikkat dağınıklığı, herhangi bir konuyu dinlerken yada işi yaparken çeşitli görüntülerin zihinden geçmesi ve o görüntülerden başka olayları hatırlatması, yapılan işlerden zihnen uzaklaşma ve onunla ilişki diğer konulara geçme, okunanlar dinlenenler yada yapılan işler sırasında geçmişteki anıları hatırlatma olabilir. Serbest çağrışım denen bir süreçte örneğin beynin futboldan felsefeye kadar her konu üzerinde düşünmesidir. Bu durumda beynin içinde kontrolsüz çağrışım fırtınaları eser.
Bunun tam tersi güdümlü çağrışımdır. Bu tür çağrışımda beyin sadece bir konu ile ilgili şeyleri düşünür onun üzerinde yoğunlaşır. Beyin bu durumda iken yalnız bir şeyle ilgilenir. Ancak bu durum beyin için olağan üstü hal durumudur. Beyin uzun süre bu durumda kalamaz bir süre sonra başka şeyler de düşünmeye başlar. Bu durumda iken beyin konudan konuya atlayarak düşünmektedir. Bu beynin olağan ve normal düşünme biçimidir. Beyin ilk durumdayken konsantre olamaz çünkü normal düşünme biçimindedir. Konsantrasyon gerektiği yerde görüş açısını daraltma zihni o anda yapılan işe verebilmek gerektiği yerde zaman zaman beyni serbest bırakıp öğrenilen konu yada yapılan işlerde serbest çağrışımlar yapabilmektir. Konsantrasyon da doğru zamanda doğru yerde genişletmek ve düşünceleri serbest bırakmak önemlidir. Günlük yaşamda her an her konuda bir şeyler düşünmek zorunda olmak konsantrasyon sorunlarına neden olmaktadır.
Zihninizi toparlayıp bir konuya veremiyorsanız bu bir takım davranışlardan kaynaklanıyor olabilir. Bir konu ile ilgilenirken sürekli dışarıdan gelen uyarılara yanıt vererek ( gürültü gibi..) yarı dikkatle hareket etmeyi alışkanlık haline getirerek ( yarı dikkatle kitap okumak, müzik dinlemek) buna neden olabilir.
Kansantrasyon bozukluğunun verdiği mesaj,
- Dikkatini doğru kullanamıyorsun,
- Beynini çalışma talimatına uygun kullanamıyorsun,
- Doğru davranışları doğru yerde gösteremiyorsun.
Bu durumda sorulması gereken sorular şunlardır.
- Bedensel olarak yorgun mu?
- Gürültülü ortamda mı çalışıyorsun?
- Hayallerle çok fazlamı uğraşıyorsun?
- Kendi kendine iç konuşma halinde mi?
- Duygusal sıkıntılar mı var?
- Stres ve kaygı altında mı?
- Kendini monoton yada aşırı iş yükü altında mı buluyorsun?
Öncelikli önemli olan konsantrasyon gücünü etkileyen etmenleri bularak bunları minimum düzeye indirgemektir.
ÖĞRENME ESNASINDA DİKKAT DAĞINIKLIĞI OLAN ÇOCUĞA NASIL DAVRANMALI NELER YAPMALISINIZ?
- Dikkatin dağılmasına neden olan ve konsantrasyon gücünü azaltan olumsuz dış etkenleri azaltmaya çalışın.
- Odasında dikkatini dağıtan ortamı düzenlemeye çalışın.
- Öncelikli olarak hoşlandığı faaliyetlerle başlamasını sağlayın.
- Özellikle sınava hazırlanma, ödev yapma konuları tekrar etme gibi dikkat gerektiren faaliyetlere başlamadan önce çocuğunuzun hedef belirlemesini sağlayın. Çalışmalarda ne elde etmek istediği, ne yapacağını ve ne kadar sürede gerçekleşebileceğini sorarak yönlendirin.
- Çalışmaya başlamakta güçlük çekiyorsa yapacağınız çalışmalar hakkında konuşmanız onun kaygılarını endişelerini anlamaya çalışmanızı sağlayacaktır.
- Çalışmalarını sürdüremiyorsa çalışmalarını kolay ve ulaşılabilir küçük hedeflere dönüştürebilirsiniz.
- Ders yükü arttıkça çalışılacak süre uzadıkça dikkat gücü zayıflar. Bu nedenle 20 dakika bir kısa molalar verin yada o an dikkatini farklı yere yoğunlaştırarak kısa süreli o ortamdan kafa olarak uzaklaşmasını sağlayın.
- Planlama becerisini geliştirin.
- Dikkatle ilgili gelişmelerini fark edip olumlu olarak onunla paylaşın.
- Çocuğun sorun yaşadığı alanlarla ilgili olarak olumlu düşünceler edinmesini sağlayın.
- Dikkatin temeli birden çok şeyi bir arada yapmak yerine tek bir şeyle ilgilenmek aynı anda tek iş yapmak tek bir konuyla ilgilenmektir. Onu bu yönde davranması için teşvik edebilirsiniz.
- Günlük gazetelerde yer alan köşe yazılarından birini okuyarak metin içinden b,c,d,g harflerini işaretlemesini isteyin.
- Gazetelerdeki bulmacaları çözmesi konusunda teşvik edin.
- Yaşına uygun puzzler alabilirsiniz.
- Açık ve etkili iletişimler kurarak onun duygusal açıdan rahatlamasını sağlayın.
- Konsantrasyon önemlilik algısıdır. Eğer yeterince işe önem verilirse mutlaka konsantre olunur.